بررسی درمان های گیاهی زگیل و مقایسه آنها با درمان طب رایج

WARTS & HERBAL MEDICINE

دکتر فاطمه علیزاده


 

 خلاصه مقاله

زگیل(wart)  یک ضایعه خوش‌خیم می باشد که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) در پوست و مخاط ایجاد می شود. درمان رایجی که درماتولوژیستها به کار می برند محلول حاوی سالیسیلیک اسید، لاکتیک اسید و کلودین می باشد که طی سه ماه تنها ۶۷% زگیل ها بهبود می‌یابند و بالاتر از ۵۰% موارد عوارض دارند. به دلیل عوارض و میزان عدم پاسخ دهی بالا و زمان طولانی درمان، بر آن شدیم تا با بررسی تحقیقات انجام شده روی گیاهان دارویی به معرفی گیاهانی بپردازیم که در درمان زگیل موثر هستند. با بررسی مروری روی چند مقاله از MEDLINE و استفاده از کتب طب سنتی ایران (Traditional Iranian Medicine) و کتب معتبر فیتوتراپی به گیاهانی دست یافتیم که علاوه بر عوارض و طول درمان کمتر واجد پاسخ دهی بیشتری بودند. تحقیقات نشان می‌دهند که اثر درمانی عصاره سیر (garlic) بر روی زگیل ۹۰% است. تحقیق دیگری صمغ انجیر(ficus carica)  را با داروی شیمیایی مقایسه کرده بود که میزان اثردهی عصاره بالاتر و عوارض آن کمتر از نصف داروی شیمیایی بود. همچنین در این مقاله به گیاهان دارویی دیگر مؤثر بر زگیل و همچنین گیاهان ذکر شده در کتب طب سنتی پرداخته شده است. امید است با استناد به این تحقیقات و منابع طب سنتی به درمانی جایگزین با اثردهی بیشتر و با عوارض کمتری دست یابیم.

واژگان کلیدی: wart(زگیل) – TIM  – ficus carica (انجیر) – garlic (سیر) – herbal  treatments (درمان های گیاهی)

 

تعریف

زگیل wart یا وروکا(verruca)  یک ضایعه کوچک خوش‌خیم است که معمولاً به وسیله یک عفونت ویروسی در پوست یا غشای مخاطی ایجاد می شود. ویروس لایه سطحی پوست را مبتلا می کند. ویروسهایی که باعث ایجاد زگیل می شوند عضو خانواده ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) هستند که تعداد زیادی گونه را شامل می شوند. زگیل از فردی به فردی دیگر و از یک ناحیه بدن به جای دیگر بدن قابل انتقال است.(۹)

درمان رایجی که توسط درماتولوژیستها انجام می شود، محلولی حاوی سالیسسیلیک اسید، لاکتیک اسید و کلودین می باشد که با مصرف آن در  طی ۳  ماه ۶۷ درصد زگیلهای معمولی دست را بهبود می بخشد.(۹) و (۱۱)

 

سیر

Garlic

Allium sativum

سیر در درمان بسیاری از بیماری ها از جمله بیماری های پوستی مفید است برهمین اساس در مطالعه ای عصاره آبی و آلی از سیر استخراج گردیده و در درمان زگیل و میخچه بکار برده شده است، برای این کار ۳۷ بیمار که ۲۸ نفر زگیل و ۹ نفر مبتلا به میخچه بودند انتخاب شدند، عصاره آلی سیر برای این بیماران در نظر گرفته شده این عصاره روزی ۲ بار و به مدت ۱۴-۷ روز بر روی موضع بیماری قرار داده شد نتیجه حاصل نشان داد که بیماران مبتلا به میخچه ۱۰۰درصد بهبودی داشتند درحالیکه در بیماران مبتلا به  زگیل ۹۰درصد بهبودی وجود داشته اند. (۱) و (۸) و (۱۰) و (۱۱)

 

انجیر

Fig

Ficus carica

صمغ انجیر که ماده سفید و سوزاننده ای است و از محل اتصال انجیر کال به شاخه درخت تراوش می‌کند در درمان زگیل مفید است. این تحقیق  جهت اثر درمانی صمغ انجیر با داروی شیمیایی روی زگیل پشت دست در مراجعین به کلینیک انجام شده است. تعداد نمونه ۶۰ عدد بود که به دو گروه درمانی داروی گیاهی (صمغ انجیر) و داروی شیمیایی (محلول ۷/۱۶ % حاوی سالیسیلیک اسید ۶ گرم، لاکتیک اسید ۶ گرم، کلودین ۱۵ گرم) تقسیم بندی شدند. (۹),(۱۱)

سپس با سه دوره پیگیری نتایج مقایسه شد. ۰/۰۵> Value P.

 

دارو

بدون عوارض

عوارض شدید

طول درمان

پاسخ کامل

عدم پاسخ

گیاهی

۳۰%

۷۰%طی۲۰روز اول

۶۰%

شیمیائی

۱۳%

+

۷۰%طی۲۰روز

—-

۲۳ %

 

البته در آزمایش دیگری، روی زگیل های گاوی نیز از انجیر استفاده کردند.

۱۲ گاو را به سه گروه تقسیم کردند. در گروه اول که درمان گیاهی استفاده شده بود از روز ۵ام بهبودی شروع شد و در طول ۳۰روز بهبودی کامل گشت.

 

مهرگیاه

Mayapple

Podophyllium peltatum

صمغ مشتق شده از مهر گیاه (گونه ای زرشک) شامل عامل فعال سایتوتوکسیک  podophyllotoxin است که میتوز را در متافاز متوقف می کند. این گیاه به طور گسترده در طب سنتی چین استفاده می‌شود. از این گیاه دارو podophyllin تهیه شده است که در درمان زگیلهای ژنیتال به طور موضعی استفاده می‌شود. این دارو توسط FDA به عنوان اولین داروی اصلی تجویز شده برای درمان زگیل تناسلی تایید شده است. (۴)و(۵)و(۶)

 

مامیران

Chelidonium majus

Greater celandine

زگیلها می توانند با شیره تازه مامیران از بین بروند. از مامیران در درمان زگیلها، پاپیلو ماها، کاندیلوماها و نودول ها می توان استفاده کرد. این گیاه در هر جایی بخصوص اطراف نرده ها و جوی ها به عنوان علف هرز می روید به همین دلیل دسترسی به آن مشکل نیست. در تحقیقی شیره آن را تقریباً ۲۰ دفعه در روز به مدت ۳-۲ دفعه برروی محل ضایعه قرار دادند. بهبودی کامل زگیل ها در ۱۳۵ نفر بعد از ۲۰-۱۵ روز اتفاق افتاد. (۲)و (۷)و (۸)

 

فرفیون سروی

Euphorbia

Caper spurge

این جنس در ایران قریب به ۷۰ گونه گیاه علفی و درختچه ای دارد که همگی شیرابه دارند. شیره فرفیون سروی نیز به شیوع مامیران برای درمان زگیل استفاده می شود. این گیاه حاوی مواد ضد ویروسی و ضد توموری می باشد.(شیره آن سفید و حاوی لاکتون، لئوفوربون ورزین است.) ۱۰گونه فرفیون توسط طبیبان سنتی برای درمان زخم ها، سرطانها، تومورها، زگیل ها و دیگر بیماریها استفاده می شود. بین ۱۰ گونه بالاترین فعالیت در عصاره آبی متانولی ساقه و برگ E.tirucalli   و E.cotinifolia دیده شده است. (۸)و (۱۲)

 

سدار قرمز شرقی

(ارس ویرجینیایی)

Eastern red cedar

طبق گزارش‌هایی که بدست آمده، برگهای سدار قرمز شرقی (ویرجینیایی/تیره سرو)محتوی پروفیلوتوکسین است. یک ترکیب داروئی که برای تولید دارو جهت درمان  سرطان، آرتریت روماتوئید، زگیل های تناسلی، بیماری مولتیپل اسکروزیس استفاده می شود. (۷)و(۸)

البته در کتاب Herbal medicine و طب سنتی از تنتور سدار زرد (آربور) به عنوان داروی زگیل نام برده شده است. (۸)و(۱۰)

 

موز

Banana

پوست موز نیز از درمانهای زگیل به شمار می رود. ابتدا زگیل باید توسط یک سمباده به آرامی مالیده شود و بعد یک پوست تازه کنده شده  موز بر روی آن قرار داده شود و به مدت یک شب باقی بماند. (۳)و(۹)

 

سیب

Apple

آب سیب ترش نیز برای درمان مفید می باشد. عمل آن مربوط به مگنزیم داخل آب آن است.(۹)

در کتب طب سنتی ایران به تعداد زیادی گیاه جهت درمان زگیل اشاره شده است(۱۰)  که عبارتند از:

خرفه، کرفس، مو سیر، سیر، انجیر خرنوب نبطی، گل سرخ، مر، کرچک

 

منابع:

  1. Silverberg N. Garlic cloves for verruca vulgaris. Pediatr Dermatol 2002; 19:183 PMID: 11994189 [Pub Med]
  2. ۲ Weiss RF. Herbal Medicine. Gothenberg, Sweden: Ab Arcanum, 1988, 337
  3. ۳Warzawer-Schwarcz L- Treatment of plantar warts with banana skin. PMID: 7301999
  4. Beutner KR, Wiley DJ, etal: Genital warts and their treatment. Clin Infect Dis 1999; 28(supp11):537-56
  5. ۵www.emedicine.com/med/topic- eMedicine – Human Papillomavirus: Peter A Gearhart, MD
  6. Moraes, R., C. Burandt, M. Ganzera, X. Li, I. Khan, & C. Canel. 2000. The American May apple revisited-Podophyllum peltatum: Still a potential cash crop? Economic Botany 54:471-476.
  7. Principles & practices of phytotherapy  
  8. Hand book of Herbal medicine
  9. Gale Encyclopedia of Alternative medicine
  10. قانون ابو علی سینا
  11. کتابچه خلاصه مقالات  دومین کنگره طب سنتی قم- سال ۱۳۸۲(ص:۱۵-۱۶)
  12. کتاب راهنمای کاربردی گیاهان داروئی

 

منبع:  انجمن تحقیقات طب سنتی ایران

 


ارسال یک پاسخ

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را در اینجا وارد کنید

8 + چهارده =