طب سوزنی جهت درمان چه بیماری هایی بکار برده می شود؟
نویسنده: دکتر فرهاد صبری
طبق آخرین بررسی های انجام شده و همچنان که در کتاب Modern-Advanced Text of Acupuncture طب سوزنی وجود دارد طب سوزنی در درمان بسیاری از بیماری بشرح زیر موثر است:
۱- انواع بیماری های گوارشی و مثل زخم معده – اثنی عشر – ورم روده ها (کولیت) یبوست مزمن
۲- بیماری های استخوانی و مفاصل شامل آرتروز مفاصل مختلف مثل زانو، گردن درد عصب سیاتیک دست و پا و غیره، و همچنین ورم مفاصل یا بیماری های مختلف استخوان ها
۳- بیماری های اعصاب مانند افسردگی، اضطراب، بی خوابی، بیماری وسواس فکری، و بعضی بیماری های روان
۴- بیماری های زنان مانند نازایی، درد های قاعدگی، پریودهای نامنظم، بیماری های تخمدان، پرولاپس رحم، پریودهای دردناک
۵- بیماری های گوش و حلق و بینی مثل وزوز گوش یا Tenitus، کری عصبی، کری استخوانی، سرگیجه، تهوع و استفراغ
۶- سردردهای مختلف مانند میگرن سردرد های سینوزیتی، سردردهای عروقی، سینوزیت و سردرد های عصبی
۷- بیماری های ریوی مثل آسم ریه حساسیت ها، سرفه، خلط
۸- به منظور تقویت کبد و سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری ایدز و هپاتیت ها
۹- بسیاری از بیماری های دیگر که در کتاب های معتبر پزشکی طب سوزنی و سایت های اینترنتی مرتبط موجود است.
از نظر طب سوزنی چه وقت بیماری در بدن ایجاد می گردد و علت آن چیست؟
از نظر طب مرسومی چین یا T.C.M بیماری ها در بدن با دو فاکتور ظاهر می گردند.
۱- فاکتور پاتولوژیک خارجی
۲- فاکتور پاتولوژیک داخلی
هر دو فاکتور با آسیب رساندن به اعضا داخلی بدن می توانند موجب صدمات به اعضا و ارگان ها بشوند. مثلاً نمونه فاکتور پاتولوژیک خارجی مثل باد سرد، سرما، رطوبت، باد گرم که جزء عوامل آب و هوایی هستند و عوامل خارجی دیگر مانند خوردن غذاهای انباشته از چربی یا خوردن الکل، و پرخوری که این عوامل هم اگر به صورت زیاد تکرار شوند باعث بیماری و صدمه به اورگان ها و ایجاد بیماری می نمایند.
فاکتور های پاتولوژیک دخلی در داخل بدن می باشند مانند ترس ناگهانی، ناراحتی و اندوه، شادی بیش از حد، رفتارهای مالیخولیایی، اضطراب و هیجانات زیاد که خود می تواند سبب آسیب رساندن به اعضا مختلف مثل کبد، قلب، کلیه، طحال، ریه، معده، روده کوچک یا بزرگ و غیره گردد.
بمنظور درمان طب سوزنی از طریق نقاط مشخص که برای هر بیماری بخصوص در نظر گرفته شده است با مانورهایی که به سوزن داده می شود می توانند برای کم کردن و بیرون راندن عامل ایجاد کننده بیماری یا پاتولوژیک اقدام نمایند.
با طب سوزنی چگونه می توان اعضاء و اورگان های بیمار را درمان نمود؟ و فلسفه بین Yin (یین) و Yang (یانگ) چیست؟
طب سوزنی در حقیقت یک تنظیم کننده است همانطور که می دانیم از نظر طب غربی یک سیستم عصبی سمپاتیک و یک سیستم عصبی پاراسمپاتیک داریم که میزان ترشح از غدد مترشعه داخلی را تنظیم می کنند، و تعادل این سیستم اهمیت زیادی در بدن دارد. از نظر طب شرقی فلسفه Yin (یین) و Yang (یانگ) وجود دارد که دو نیروی متضاد هم می باشد مثلاً قدرت از Yang (یانگ) سرچشمه می گیرد ولی ضعف از Yin (یین) می باشد. سیاهی مربوط به یین ولی سفیدی مربوط به یانگ است. حرارت و خورشید مربوط به سیستم یانگ ولی تاریکی و سرما مربوط به سیستم یین است، پرکاری اعضاء مربوط به قدرت یانگ ولی کم کاری اعضاء مربوط به قدرت یین است لذا همواره بدنی سالم است و درست کار می کند که تعادل سیستم یین و یانگ در آن وجود داشته باشد و این همان آرم طب سوزنی است که مشاهده می کنیم هر دو نیم کره سفید (یانگ) و سیاه (یین) به یک اندازه و قرینه می باشند. ضمناً در بدن انسان ۱۲ مریدین منظم وجود دارد که به ۱۷ شاخه فرعی تقسیم می شوند و ۱۵ شاخه فرعی یا Collateral هم وجود دارد که تمام این مریدین ها مانند کانال های اعضاء اصلی بدن را بهم وصل می کنند. و تعداد زیادی نقاط طب سوزنی روی این مریدین ها قرار داده که با سوزن زدن و تحریک این نقاط می توان اعضاء را تحریک نمود.
لذا از نظر دانشگاه طب رسومی چین در صورت بهم خوردن این تعادل بیماری در اورگانها و اعضاء داخلی بدن ظهور پیدا می کند و ممکن است پرکاری یانگ کبد داشته باشیم یا کم کاری یین کلیه داشته باشیم که علائمی در بدن ظاهر می گردد که از طریق طب سوزنی و با توجه به نقاط مربوطه و مانورهای خاصی که پزشک متخصص و حاذق به این سوزن ها می دهد می تواند میزان جریان خون یا انرژی یا چی (Chi) را کنترل می کند و در بعضی از اعضاء با افزایش چی (chi) بعلت افزایش جریان خون باعث بهبود کاری آن عضو می گرددو در بعضی موارد با کاهش چی (chi) بعلت کاهش جریان خود به بهبودی عضو مربوطه کمک می کند. و در پاره ای موارد ممکن است راه عبور جریان خون یا چی قطع شده باشد که به اصطلاح چینی به آن استازیارکود چی می گویند که ما با مانورهای مختلف و استفاده از سوزن و الکتریسته که به سوزن وصل می شود این استازیارکود از بین می رود و اعضاء و احشاء به حالت طبیعی خود بازمی گردند.
علاوه بر طب سوزنی اقدامات دیگری که به همراه آن بمنظور درمان انجام می دهید کدامند؟
طب سوزنی علاوه بر بدن در ناحیه گوش نیز انجام می گردد زیرا نقاط فراوانی در گوش بیمار وجود دارد که از نظر اعصاب مرتبط با مریدین ها و اورگان های حیاتی بیماران است که می توان به منظور بهبود عضو و جریان خون و انرژی یا چی از نقاط گوش استفاده نمود.
ضمناً توام با طب سوزنی در بعضی نقاط که در اصطلاح به نام Ah-Shi_Points نامیده می شود و نقاط حساس یا Tenderness Point می باشد بمنظور نتیجه بهتر و افزایش سرعت جریان خون از ماده ای به نام موکسا یا Moxa استفاده می کنیم. بعلاوه گاهی لازمست بعد از طب سوزنی در بعضی نقاط بدن از بادکش یا Cupping استفاده کنیم این عمل نیز به افزایش جریان خون و جلوگیری از استاز یا رکود خون و چی کمک فراوانی نموده و درد و اسپاسم عضلات را کاهش می دهد.
موکسا بوسیون چیست؟
موکسا بوسیون استفاده از یک ماده صددرصد گیاهی به نام موکسا و ولگارس است که در کوهستانهای چین رشد می کند و هر ساله چینی ها با خشک کردن این گیاه و تبدیل آن به شکل های مختلف مخروطی، سیگاری یا سوکسای چسبناک توده ای آن را به کشورهای دیگر صادر می کنند از خصوصیات این گیاه این است که حرارت را در خود نگه می دارد و این حرارت را رفته رفته به انتهای سوزن که در نقطه مربوطه و گاهی در مفصل دردناک مورد نظر قرار دارد انتقال می یابد از طریق حرارت و عکس العمل مربوطه به گلبولهای سفید و آزاد شدن فاکتورهای ضد التهابی موجب رفع کمر درد – زانو درد – دردهای روماتیسمی و غیره شده و یا به علت افزایش جریان خون در رفع بیماری ها کمک شایانی را انجام می دهد.
معاینات کلینیکی طب سوزنی و دوره های درمانی طب سوزنی برای درمان بیماریها
معاینات فیزیکی معمولاً به صورت چینی و از طریق مشاهده رنگ گونه و صورت و رنگ چشم و رنگ زبان می باشد. گرفتن نبض از نظر طب چینی اهمیت بسزایی را دارد زیرا می تواند سرشت بیماران را مشخص کند که آیا بیمار در جهت سندرم گرمایی heat syndromeو یا سندرم سرمایی یا cold syndrome می باشد و از روی رنگ صورت و زبان و چشم به وجود بیماری در هر یک از اعضاءzang و fu پی می برد و سپس با پرسش و پاسخ گرفتن شرح حال از بیماران با توجه به مشاهدات فیزیکی می تواند نوع اختلال را در بیماران مشخص نموده و نسبت به درمان وی اقدام نمود.
دوره های درمانی در طب سوزنی به صورت ۳ دوره یا course است که هر دوره شامل ۱۰ جلسه است که بیمار می تواند این جلسات را بصورت هر روز یا حداقل ۳ جلسه در هفته انجام دهد چنانچه بهبودی پس از ۱۰ جلسه اول نمایان گردید لازمست ۲ دوره بعدی را هم بطور منظم انجام دهد. پشتکاری و منظم بودن بیماران برای گرفتن نتیجه ایده آل اهمیت زیادی دارد، چون با زدن این سوزن ها بسیاری از موارد واسطه ای نظیر آندورفین ها – بتا آندورفین ها – آلکفالین ها – داینورفین – کاته کولامین ها – سروتوین و موارد واسطه ای زیاد دیگری در حال افزایش در بدن می باشد بنابراین اگر بیماران جلسات خود را منظم بیابند نتیجه مطلوب خواهند گرفت و پشتکار داشتن و مرتب آمدن جلسات به تسریع بهبودی بیماران کمک فراوانی می نماید.
منبع: انجمن تحقیقات طب سنتی ایران
