برنج


 

برنج

بانام علمیOryza sativa  L.و نام انگلیسیriceمتعلق به خانواده Poaceae

و دارای دو زیر گونه جاپونیکا و ایندیکا می باشد:

Oryzasativa  L. subsp.japonica

Oryzasativa  L. subsp.indica

برنج به نام های  ریس، روزی ، ثمن، ری، اوریزا و گرنج نیز نامیده می شود

برنج گیاهی علفی یکساله مخصوص مناطق گرم و پر آب باساقه بندبند و تو خالی بوده و در فواصل مختلف ساقه در محل گره ها توپر می باشد ارتفاع ساقۀ آن حدود ۴/۱-۱ متراست.

ریشه برنج سطحی و افشان بوده و حداکثر در عمق ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متری خاک نفوذ می‌نماید .در زمان باز شدن گلها و به خوشه رفتن برنج رشد ریشه حداکثر مقدار خود را دارد

برگهای این گیاه متناوب بوده و در دو جانب متقابل ساقه قرار دارند. تعداد برگها در ارقام مختلف برنج متفاوت بوده افزایش دمای هوای پیرامونی در زیاد شدن سطح برگ اثر تعیین کننده‌ای داشته و موجب بیشتر شدن تعداد برگها می‌گردد.

 گل آذین در برنج بصورت خوشه‌ای بوده و دارای انشعابات فرعی می‌باشد و حاوی سنبلچه‌های تک گلچه‌ای است

کشت و تکثیر برنج

برنج از آسیا برخاسته است و از روز گاران کهن در چین ، ژاپن، هندوچین و هندوستان و پس از آن در جاوه ، سیلان ، اندونزی ،مصر، ماداگاسکار،برزیل ، امریکا،جنوب اروپا و سایر مناطق دنیا حتی در جنوب شوروی سابق نیز در مناطق گرم مانند سرزمین کوبان کاشته می شود.

در ایران انواع آن در مناطق شمال ایران ودر جنوب در خوزستان و در نواحی گرمسیر فارس و اصفهان کاشته می شود .تکثیر برنج از طریق کاشت شلتوک برنج در اوایل بهار در خزانه است و پس از این که گیاه چند برگه شد آنها را در مزارع غرقاب شده می کارند.

دارای ارقام زودرس (طول دوره رشد ۱۳۰ تا ۱۴۵ روز)، متوسط‌ رس (۱۵۰ تا ۱۶۰ روز) و ارقام دیررس (۱۷۰ تا ۱۸۰ روز) می‌باشد.

معروف است که از نظر شرائط اقلیمی محل رویش برنج باید سر در آتش و پا در آب باشد.

برنج از دیدگاه طب سنتی

طبیعت برنج در دوم خشک و در حرارت و برودت معتدل است. اگر برنج را بجوشانند، جرم برنج ایجاد برودت در درجه اول؛ و آب مطبوخ آن ایجاد حرارت در درجه اول مینماید.به این دلیل در کیفیات فاعله، برنج را معتدل میدانند. برنج اگر به تنهایی مصرف شود،  قلیل الغذا و اگر با شیر وشکر پخته  شود ویا همراه آن خورده شود، کثیر الغذا است.

به دلیل آنکه برنج در هر بدنی موجب پدید آمدن کیفیتی موافق کیفیت ان بدن میشود، از این رو فرد سالم از خوردن آن متضرر نمیشود.

در جریان گرفتن پوست و سفید کردن دانۀ برنج مقدار قابل ملا حظه ای از ویتامینها و خواص آنتی نوری تیک (ضد التهاب عصبی) شلتوک از دست می رود، زیرا این مواد در پوست و در غشای قهوذرور(گرد) آرد برنج برای ترمیم جراحات تازه مجرب حکماست. کشیدن گرد برنج به بینی برای بند آوردن خون مفید است.استعمال خارجی گرد آرد برنج به همراه نشاسته و پودر تالک برای رفع التهاب پوست مفید است.ولی مصرف آن به تنهایی باعث خشکی و از بین رفتن چربی پوست میشودطلای برنج با ترمس برای بیماری کک و مک و آثار باقیمانده از بثورات مفید و اثر بخش است.

ضماد برنج با پیه برای سرباز کردن دمل ها،دارویی کارساز است.

خوردن آرد برنج که بسیار پخته شده باشدبا پیه بز .برای بیماران مبتلا به اسهال شدید.اسهال دوایی وسحج (خراش)امعا به غایت مجرب حکماستا گربرای تهیه جوشانده برنج برای مبارزه با اسهال از دانه های طبیعی برنج قبل از این که قشر زرد رنگ دانه برنج زیر پوست گرفته شود یعنی از برنج قهوه ای استفاده شود، تاثیرش خیلی بیشتر است.

همچنین از آرد برنج برای تسکین و رفع قرمزی ناحیه دستگاه تناسلی اطفال که به علت آلوده شدن به ادرار تحریک شده باشد استفاده می شود.
خوردن آب جوشاندۀ برنج برای معده و روده بسیار مفید است و اگر با هم وزن آن شیر مخلوط و خورده شود برای افزایش تولید اسپرم نافع است.از روزگاران که نبرنج برای درمان فشار خون بالا و اختلالات کلیوی مورد توجه حکما و دانشمندان بوده است.

وقتی که در بدن قرحه (شکاف)وجود داشته باشد.مثل سل در ریه یا قرحه در امعا پختن برنج باید باید همراه با مواد مناسب آن باشد.به عنوان مثال در قرحه ریه .برنج را با شیر و در قرحه امعا برنج را با آب ماهیچه.روغن بادام شیرین باید پخت.

در برخی موارد هم می توان از برنج بو داده که با اکارع (پاچه گوسفند)پخته شده باشد.،استفاده کرد.همه این موارد ،ضمن تنقیه قرحه به اندمال(جوش خوردن)آن نیز کمک می کند.

 خوردن برنج رنگ چهره را در خشان می کند و اخلاط صالح تولید می نماید و برای اشخاصی که مبتلا به سل هستند خصوصا اگر با شیر الاغ پخته شود در مواردی که تب عفونی نداشته باشند خیلی مفید است ،زیرا زخم را پاک می کند و گوشت نو می آورد.

خواص برنج در تحقیقات جدید

تحقیقات جدید نیز نشان می دهد که برنج بخصوص در مقایسه با سایر مواد نشاسته ای نظیر سیب زمینی در مورد بیماران قند که هنوز وابسته به مصرف انسولین نشده اند، ترکیب وساخت کلسترول را کاهش می دهد و مقدار قند خون و انسولین خون را در یک حالت تعادل مناسبی نگه می دارد.

برنج نظیر سایر دانه ها منبع غنی از مهار کننده های پروتئاز است که در به تاخیر انداختن رشد سرطان بسیار موثر می باشد. به علاوه با آزمایشهایی که در جانوران شده تایید گردیده است که سبوس برنج برای کاهش خطر ابتلا به سرطان معده تاثیر دارد ولی البته نه به اندازه سبوس گندم. یکی از دانشمندان امریکایی مصرف سرانه انواع غذا ها را از نظر اثری که در پیش گیری بیماری ها دارند مطالعه نموده و در یافته است اشخاصی که رژیم غذایی روزانه آنها بیشتر از برنج همراه حبوبات و ذرت شیرین است کمترین نرخ ابتلابه بیماری سرطان کولون و سینه و پروستات را دارند.

طبق نظر محققان ژاپنی خوردن سبوس برنج در حدود ده گرم دوبار در روز برای جلو گیری از تشکیل سنگ کلیه کلسیومی بسیار موثر است . این محققان رژیم سبوس برنج را روی ۷۰ بیمار که در عین حال از خوراکی های غنی از کلسیم نیز استفاده می کرده اند آزمایش نموده اند.در کلیه داوطلبان، مقدار کلسیم در ادرار آنها خیلی کاهش یافته و تعداد کمتری سنگ کلیه با ترکیبات کلسیم داشته اند.

محققان ژاپنی تاثیر سبوس برنج را در این مورد در ردیف تاثیر دارو های شیمیایی ضد سنگ می دانند با این تفاوت که دارای عوارض جانبی نمی باشد. به نظر می رسد ترکیبات فیتیک اسید یا فیتاتهای موجود در سبوس برنج، جذب روده ای کلسیم ناخواسته را متوقف می کند ودر نتیجه این ماده داخل ادرار نشده و سنگی تشکیل نمی شود.

موارد احتیاط یا منع مصرف

اشخاصی که به دلایل خاصی بدن آنها نیاز به کلسیم دارد نباید از سبوس برنج استفاده کنند.

طبق نظر حکمای طب سنتی ایرانی خوردن پوست زرد برنج که بسیار نرم ساییده شده باشد ممکن است مسمومیت ایجاد نمایند

مصلح برنج

خیساندن برنج در آب و نمک ، زعفران ، زیره سیاه و شوید مصلح آن می باشد .

منابع :

 بوعلی سینا  ،قانون درطب،   ترجمه عبدالرحمن شرفکندی ، انتشارات سروش ، چاپ هفتم ،۱۳۸۳

 عقیلی خراسانی ، سید محمد حسین ،   مفردات مخزن الدویه   ، تصحیح موحد ابطحی ، انتشارات حبل المتین ، چاپ اول ۱۴۲۲ ق.

 محمد عبادیانی، داروهای آب دست طبیب در مکتب طب ایرانی، انتشارات نیاکان ، چاپ اول ،۱۳۹۰

www.tebyan.ir

امیر صادقی ، نصیر الدین ، طب الرضا ( ع ) ، انتشارات جواهری ، چاپ اول ، ۱۳۸۳

 

منبع:  انجمن تحقیقات طب سنتی ایران

 


ارسال یک پاسخ

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را در اینجا وارد کنید

20 + هفده =