بهداشت تن از نگاه ابن سینا

بهداشت تن از نگاه ابن سینا

بهداشت چشم از منظر شیخ الرئیس‏

زیان رسانها به چشم

۱- چشم را از گرد، دود، هواهاى گرم و سرد زیاد، بادهاى غباربرانگیز و بادهاى سرد دور سازید.

۲- از زل زدن و تمرکز چشم روی یک شیء پرهیز کنید.

۳- از گریه زیاد برحذر باشید.

۴- به چیز بسیار ریز چشم ندوزید؛ مگر در حال ورزش چشم.

۵- زیاد بر پشت نخوابید.

۶- زیاده‏ روى در جماع بدترین زیان‏ رسان به چشم است، همچنین زیاده ‏روى در مستى، تلمبار کردن معده از خوراک، خواب بر سیرى، غذاها و مشروبات غلیظ، و هرچه بخار به سر مى‏ رساند(از جمله گندنا و شبدر و پیاز)، و هرچه زیاد خشکى‏ آور است(مانند نمک زیاد)، و هرچه بخار بسیار تولید مى ‏کند(مانند کلم، عدس) و کلیه داروهای ساده که براى چشم زیان‏ آور است، برای چشم مضر است.

۷- خواب بسیار و بى‏ خوابى بسیار هر دو بدند و باید حد میانه را گرفت.

بهره ‏رسانها به چشم

۱- چیزهایى که براى نگهدارى نیروى دید مفیدند: سرمه، توتیا، توتیا با آب رازیانه‏ و مرزنگوش پرورش‏یافته. همواره آب رازیانه‏ را به چشم کشیدن بهره عجیب دارد. قطره به چشم چکیدنى از انار شیرین بسیار مفید است. اگر انار ترش یا شیرین را با پیه انار بفشرند و همراه عسل در تنور بپزند از داروهاى بسیار مفید است.

۲- چشم را به زیر آب روشن بردن و همچنین نگاه کردن به آن، چشم را صاف و تیز مى‏نماید.

کنشها، حرکتها و غذاهای زیان رسان به چشم

۱- کنش و حرکتهایى چون عملى که خشکى مى‏رسانند. مانند: جماع زیاد، زیاد نگاه کردن به تابش‏دهنده ‏ها، بسیار خواندن خط ریز، که خواندن آن اگر میانه‏ روى (به اعتدال) باشد بهره‏ رسان است.

۲- ریزه‏ کاریها، خواب بر شکم‏ پر و بی فاصله بعد از خوردن شام زیان‏ آور است. کسى که ضعف دید دارد باید صبر کند تا طعام هضم شود آنگاه بخوابد.

۳- پرى (امتلا) از هر نوع باشد بد است.

۴- هرچه طبیعت را خشکى دهد بد است.

۵- هرچه خون را غلظت دهد، مانند: شورمزه‏ ها و تندمزه‏ ها خوب نیست.

۶- مستى به زیان چشم است.

۷- قى کردن گاهى خوب و گاهى بد است چون معده را تنقیه مى‏کند خوب است، و چون مواد را مى‏ جنباند و به مغز مى‏رساند بد است. اگر حتما لازم بود قى کند بعد از طعام باشد و آهسته صورت گیرد.

۸- زیاد به گرمابه رفتن، خواب زیاد، گریه زیاد، به زیان چشمند.

۹- رگ زدن و به‏ ویژه حجامت کشیدن پیاپى خوب نیست.

 غذاهاى شور، تندمزه، بخاربرانگیز و هرچه دهانه معده را آزار دهد، گندنا، پیاز، سیر، ریحان کوهى، زیتون پخته، شبیت، کلم، عدس، به نفع چشم نیستند. هر طعامى که دیرهضم و بخارآلود است، زیان دارد.

به کوشش دکتر محمد علی زارعیان، دبیر انجمن تحقیقات طب سنتی