راهکارهای حفظ سلامتی در فصول مختلف سال از منظر طب ایرانی

نویسندگان: دکتر فاطمه مرادی، دکتر فاطمه مهربانی، دکتر ایران ملک زاده، دکتر فاطمه علیزاده


 

راهکارهای حفظ سلامتی در فصول مختلف 

خواص آب و هواهاى مختلف

آب و هوا مى تواند بر سلامت و ویژگى هاى جسمانى فرد تاثیر گذار باشد. به طور کلى هواى معتدل در صورتى براى فرد مفید است که مزاج (۱) بدنش معتدل باشد. براى بدن بیمار هوایى مناسب است که ضد مزاج بیمارى فرد را داشته باشد. در زیر به برخى از آثار هر نوع آب و هوا اشاره شده است:

 

۱- هواى گرم

هواى گرم باعث لاغر شدن، زرد شدن صورت و سوختن خلط ها (۲) در بدن مى شود. منافذ بدن را باز می کند، لذا باعث افزایش تعریق و در نتیجه کاهش ادرار مى شود. به سبب این ویژگى ها تمامى قواى فرد را تضعیف می کند، تشنگى فرد را بیشتر می کند و میل به غذا را کاهش مى دهد. در کل هواى گرم براى هیچ بدن سالمى منفعت ندارد ولى در افرادى که به بیمارى هاى ناشى از مزاج سرد مثل لقوه (۳)، فلج و تشنج مبتلا هستند، مفید واقع می شود.

 

۲- هواى سرد

در مقایسه با هواى گرم، هواى سرد براى حفظ سلامتى در افراد سالم مفیدتر است. چرا که بدن را استوار مى کند و منافذ بدن را مى بندد و لذا حرارت را در بدن حفظ می کند. در نتیجه غذا بهتر هضم مى شود و میل فرد به غذا بیشتر شده و بیمارى هاى گرم بهبود مى یابند. در هواى سرد رطوب تها به عرق تبدیل نمى شوند، پس در بدن تجمع مى یابند. ادرار بیشتر شده و اجابت مزاج کمتر مى شود.

 

۳- هواى مرطوب

رطوبت را در بدن نگه مى دارد و براى افراد لاغر و خشک مزاج مفید است به علاوه پوست را نرم و روشن مى کند.

 

ویژگى هاى فصول مختلف سال از نظر مزاج

براى هر فصل مزاج و اعتدال خاصى وجود دارد و هر سال معتدل متشکل از فصول معتدل است. معتدل ترین فصل سال، بهار است و یک یا دو بارش باران در آن رخ مى دهد. فصل تابستان، گرم و خشک است و در آن خنکى یا باران وجود ندارد. فصل پاییز، از نظر گرما و سرما معتدل است، اما از نظر خشکى و رطوبت از اعتدال خارج شده و بیش از یک تا دو باران در آن مى بارد. فصل زمستان، باید سرما و باران در آن بیشتر از سایر فصول باشد ولى این مسئله نباید بیش از حد اعتدال باشد.

به صورت کلى اگر سالى معتدل باشد، بیمارى ها در آن کمتر رخ مى دهند ولى در سال هاى غیر معتدل که همه فصول از نظر مزاج مشابه هستند بیمارى ها طولانى مى شوند. چرا که در حالت طبیعى بیمارى ناشى از سوء مزاج در فصول بعد به علت مزاج فصل به صورت خودبه خود بهبود مى یابد. در سال غیر معتدل این حالت اتفاق نمى افتد و بیمارى هاى مزمن بیشتر بروز مى کنند.

 

۱) مزاج کیفیتى در بدن که از آمیزش اجزاى اصلى پدید مى آید. در طب قدیم بر حسب تظاهرات حیاتى و ویژگى جسمى و روحى یک فرد، چهار مزاج اصلى قائل بودند: ۱) مزاج صفراوى: مزاج گرم و خشک که بر اثر غلبه صفراست. ۲) مزاج دموى: مزاج گرم و مرطوب که در آن خون غلبه دارد. ۳) مزاج سوداوى یا مالیخولیایى: مزاج سرد و خشک که در آن سودا غلبه دارد. ۴) مزاج بلغمى: مزاج سرد و مرطوب که در نتیجه ازدیاد بلغم در بدن است.

۲) خلط در اصطلاح، جسمى سیال آبکى و شناور است که غذا در بدن اول بار به آن تبدیل مى شود.

۳) فلج و رعشه صورت، کجى دهان

 

منبع:  انجمن تحقیقات طب سنتی ایران

 


ارسال یک پاسخ

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را در اینجا وارد کنید

6 + شش =