سردرد (صداع) از نگاه طب سنتی ایران( قسمت ۸)
صداع سوداوى
مرحوم دکتر عبدالله خان احمدیه
سردرد ( صداع سوداوی)
نشانه هاى این نوع سردرد وسواس، اندیشه هاى تباه و بد، بى خوابى، تیرگى رنگ و روى، ترس در خواب، فکر و خیال زیاد، ضعف دقت و تمرکز حواس و تخیل و تجسم اشیاء به رنگ سیاه است.
در این نوع سردرد، سنگینى سر محسوس نبوده و ادرار رقیق مى باشد. البته این وضع تا زمانى است که ماده سودا به اصطلاح خام باشد. بدیهى است سودا پس از نضج و پختگى دفع شده، رنگ ادرار به سیاهى گرائیده و غلیظ خواهد شد.
براى نضج ماده سودا جوشانده اى مرکب از اسطوخودوس، گل گاوزبان، بادرنجوبه، افتیمون شامى، ترنجبین و آلو تجویز مى شود.
مدت پزایندگى ماده معمولا ۱۵ روز و گاه بیشتر خواهد بود. نشانه نضج سودا همان سیاهى و غلظت ادرار مى باشد. حبى مرکب از هلیله زرد تا ۱ ل(مثقال)، انتیمون ۲/ ۱، غاریقون ۵ نخود، بسفایج ۲/ ۱ ل، اسطوخودوس ۲/ ۱ ل و تربد ۱ ل مى تواند بسیار نافع قرار گیرد. همچنین چنانچه به بیمار مدتى خاکشیر داده شود ماده سودا به سیاهى گرائیده و با خون دفع خواهد شد.
صداع ناشى از خشکى
نشانه
نشانه هاى صداعى که از خشکى ناشى شده باشد عبارتند از بى خوابى، خشکى بینى و چشم و سبکى سر. این سبکى سر گاه چنانست که سر از هر سو به جنبش درآمده و بیمار احساس از کارافتادگى مراکز مغزى خود را مى نماید.
درمان
به عقیده قدما مداوا در جهت افزایش رطوبت باید صورت گیرد. اگر مزاج متمایل به سردى بود عسل و دارچین و زیره و نیز آمیخته اى از روغن بنفشه با روغن شوید مورد تجویز قرار مى گرفت.
به بیماران گرم مزاج «داروهاى سرد» همچون آب کدو و خیار، گشنیز، اسفناج همراه با غذا داده مى شد. روغن مغز کدو و بنفشه را در بینى مى چکاندند و کف پا و مقعد را نیز با آن چرب مى کردند. ضماد مغز استخوان ساق گوساله و پیه مرغ را به پیشانى مى نهادند.
منابع
- راز درمان (رساله اى در پزشکى سنتى و گیاه درمانى)، ج ۳
منبع: انجمن تحقیقات طب سنتی ایران