طب مکمل و بیماری قلبی

 تهیه کننده : اعظم زارع

کارشناسی ارشد پرستاری


 

 شمار قابل توجهی از مردم برای درمان ناخوشی های مختلف، در جستجوی جایگزینی برای درمان های معمول می باشند. یکی از این روش ها طب مکمل و جایگزین که امروزه استفاده از آنها در سراسر جهان رو به افزایش است. این درمان ها انواع مختلفی دارند؛ که شامل طب سوزنی، طب فشاری، طب گیاهی، رژیم درمانی، انرژی درمانی، ورزش درمانی، درمان های رفتاری، روشهای آرام سازی (یوگا)، موسیقی درمانی، ویتامین A و Eو … می باشند که البته با توجه به اختلاف دیدگاه ها و زمینه های فرهنگی هر قوم و ملیت، نحوه استفاده از این روشها بسیار متفاوت است. مطالعات اخیر نیز بیانگر افزایش استفاده از حداقل یکی از روش های طب مکمل و جایگزین در دنیا است بطوریکه میزان آن در انگلستان ۳۵ درصد، استرالیا ۴۴ درصد، آمریکا۳۴ درصد، بلژیک ۶۶ درصد، فرانسه ۴۹ درصد، هلند ۱۸ درصد، آلمان ۳۰-۲۰ درصد، کانادا ۷۰ درصد برآورد شده است. البته آمار استفاده از این روش ها در کشورهای در حال توسعه نیز بالا است و اغلب با دسترسی آسان و قابلیت فراهم آوری آنها مرتبط است.

در سالهای اخیر رشد فزاینده ای در استفاده از طب مکمل جهت بیماران قلبی عروقی دیده شده است و بیماران قلبی از اینگونه درمانها جهت طیف وسیعی از بیماریشان از جمله پیشگیری و درمان استفاده می کنند.

در مطالعه ای که توسط گلوریا و همکاران (۲۰۰۶) انجام شد نشان داد که ۳۶ درصد از بیماران قلبی عروقی در ۱۲ ماه گذشته از طب مکمل استفاده می کردند که بیشترین مورد (۱۸ درصد) گیاهان دارویی و (۱۷ درصد) فعالیتهای ذهنی – بدنی (تنفس عمیق و مدیتیشن) بود.

طب سوزنی و بیماری قلبی

از طب سوزنی جهت تنظیم عملکرد فیزیولوژیکی، درمان عفونتها و اختلالات روانی استفاده می شود. همچنین این نوع درمان برای درمان بیماری قلبی از جمله آنژین صدری و افزایش فشار خون نیزمفید است.

در مطالعه ای که توسط لی و همکاران انجام شد نشان داد که تفاوت مهم آماری بین بیماران مبتلا به سکته قلبی که جهت درمانشان از طب مکمل در کنار درمانهای معمول استفاده کردند و بیمارانی که از اینگونه درمانها استفاده نمی کردند، وجود داشت.

در مطالعه ای که توسط چین و همکاران انجام شد نیز بیانگر آن بود که طب سوزنی می تواند میزان انقباض قلب را در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی که به علت کاردیومیوپتی ایجاد شده است را افزایش دهد.

مطالعات بیانگر آن است که استفاده از طب سوزنی نیاز به مصرف دارو و انجام عمل جراحی را کاهش می دهد. درمطالعه ای که روی ۴۹ بیمار مبتلا به آنژین صدری که از طب سوزنی استفاده می کردند انجام شد نشان داد که نیاز به مصرف نیتروگلیسرین زیر زبانی در ۵۸ درصد بیماران کاهش یافته است همچنین ۳۸ درصد بیماران کمتر به حمله قلبی مبتلا می شوند. تحقیقات اخیر نیز بیانگر کاهش قابل توجه سکته قلبی در بیماران مبتلا به آنژین صدری که از طب سوزنی استفاده می کردند، بود.

طب گیاهی وبیماری قلبی

در دهه گذشته افزایش فزاینده ای در استفاده از گیاهان دارویی دیده شده است. بعضی از اشتقاقهای گیاهی به صورت درمانهای استاندارد از قبیل دیژیتالها، رزرپین و آسپیرین استفاده می شود. به طور معمول اعتقاد بر این است که سیر علاوه بر اینکه سطح کلسترول را کاهش می دهد منجربه کاهش فشار خون نیز می شود. ترکیبات سویا به عنوان جایگزینی برای روغنهای حیوانی، می تواند منجر به کاهش سطح TG و LDL شود ولی روی سطح HDL اثری ندارد.

نکته قابل توجه آن است که استفاده از داروهای گیاهی در کنار درمانهای معمول بیماریهای قلبی عروقی منجر به کاهش درد سینه بیماران می شود. چندین مطالعه نشان داده اند که دریافت داروی گیاهی به نام tongxinluo (داروی چینی) تغییرات نوار قلب بیمار مبتلا به آنژین صدری را بهبود بخشیده است.

بعضی از داروهای گیاهی مانند گیاهان چینی از کومارین ساخته شده اند و خاصیت ضد انعقادی دارند. بنابراین باید هنگامی که از این دارو در کنار سایر داروهای آنتی کواگولنت نظیر وارفارین استفاده می شود توجه داشت.

Hawthorn یک گیاه چینی است که در درمان بیماری نارسایی قلبی (اختلال عملکرد بطن چپ)، اترواسکلروز، آنژین صدری، اریتمی به علت ایسکمی استفاده می شود. مطالعات نشان دهنده آن است که این دارو تحمل ورزش، تنگی نفس و خستگی بیماران مبتلا به نارسایی قلبی خفیف تا متوسط را بهبود می بخشد.

یوگا و بیماری قلبی

یوگا یک نوع ورزش است که نقش مهمی در داشتن زندگی سالم دارد. یوگا در تعدیل عوامل خطر بیماری قلبی و بازتوانی بعد از سکته قلبی نقش مهمی دارد. مطالات اخیر حاکی از آن است که یوگا و مدیتیشن منجر به بهبود تنفس و خونرسانی میشود و همچنین می تواند ضربان قلب و الاستیسیتی دیواره سرخرگها را بهبود بخشد و به طور کلی برای سلامت قلب مفید باشد. یوگا نقش مهمی در جلوگیری از بیماری قلبی نظیر سکته قلبی، بیماری عروق کرونر و فشار خون بالا نیز دارد. یوگا با تأثیرمستقیم بر هیپوتالاموس و مغز که فعالیت سیستم اندوکرین را برعهده دارد می تواند در جلوگیری از سکته قلبی کمک کننده باشد.

یکی از عمده ترین عوامل ایجادکننده بیماری قلبی استرس می باشد. زمانیکه با وضعیت استرس زا مواجه می شویم هرمونهایی ترشح می شود که برای سلامت قلب و عروق مضر هستند. انجام ورزشهای یوگا می تواند منجر به کاهش این هرمونها شود.

طب فشاری و بیماری قلبی:

طب فشاری عبارت است از به کارگیری ماساژ و فشار در نقاط خاصی از بدن که برای بهبود وضعیت سلامت به کار برده می شود. محلهای فشاری مؤثر برای بیماری قلبی در شکل زیر نشان داده شده است. طب فشاری نزدیک به ۳۰۰۰ سال است که جهت درمان بیماری قلبی عروقی از قبیل کاهش و افزایش فشار خون، بیماری عروق کرونر و بی نظمی قلبی استفاده می شود. طب فشاری برای کاهش فشار خون در بیماران مبتلا به افزایش فشار خون و بهبود درد سینه بیماران مبتلا به انسداد عروق کرونر به کار برده می شود. مطالعات نشان داده است که طب فشاری می تواند فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک در بیماران مبتلا به نارسایی قلبی را مهار کند.

توجه داشته باشید که نباید درمان دارویی بیماران مبتلا به سکته قلبی و آنژین صدری دارای علایم هشدار دهنده را به خاطرانجام طب فشاری به تاخیر انداخت. تحقیقات نشان داده است که بیماران مبتلا به سکته قلبی و آنژین صدری که توجهات پیشرفته پزشکی را دریافت می کنند نسبت به افرادی که در درمانشان تأخیرایجاد می شود فرصت بهبود بیشتری فراهم می شود.

ویتامین و بیماری قلبی:

بتاکارتن: بتاکارتن در بدن به ویتامین A تبدیل میشود و به عنون آنتی اکسیدان عمل می کند. مطالعه ای نشان داد که مصرف روزانه ۵۰ میلیگرم بتاکارتین خطر بیماری قلبی را کاهش می دهد. بتاکارتین در میوه جات زرد رنگ و سبزیجات دیده می شود.

ویتامین C: بین مصرف ویتامین C و بیماری قلبی ارتباط وجود دارد به طوریکه مطالعات نشان داده است که مصرف فراوان ویتامین C خطر بیماری قلبی را کاهش می دهد. مصرف ویتامین C منجر به کاهش سطح کلسترول و کاهش فشار خون می شود. سطح ویتامینC ارتباط مستقیمی با آنژین صدری دارد به طوریکه مطالعات نشان داده است که سطح بالای ویتامین C خون با کاهش درد سینه بیماران قلبی ارتباط مستقیمی دارد.

ویتامین E: با تأثیر بر دیواره عروق از تشکیل لخته جلوگیری می کند و تشکیل بیماری عروق کرونر جلوگیری می کند. مکملهای حاوی ویتامین E منجر به افزایش سطح HDL می شود. مطالعات نشان داده است که ارتباط معکوسی بین ویتامین E و مرگ ناشی از سکته قلبی وجود دارد به طوریکه با افزایش سطح ویتامین E در خون میزان مرگ و میر ناشی از سکته قلبی کاهش می یابد.

ویتامین B: کمبود ویتامین B با سطح هموسیستین ارتباط دارد. افزایش سطح هموسیستین به سطح داخلی سرخرگ ها آسیب   می رساند که می توان با استفاده از ویتامین ۶ B ،۱۲ B و فولیک اسید میزان آسیب را کاهش داد. متخصصان قلب و عروق مصرف ویتامین B را برای جلوگیری از بیماری عروق کرونر سفارش می کنند. نیاسین (B 3) سطح کلسترول و میزان سکته قلبی را تا ۳۰ درصد کاهش می دهد.

نتیجه گیری:

استفاده از درمانهای مکمل به عنوان یکی از روش های جدید درمانی در میان بیماران روبه افزایش است. با توجه به اینکه بسیاری از روش های درمانی و داروهای تجویز شده دارای عوارض جانبی خطرناک و بعضاً کشنده هستند و برطبق مطالعات انجام شده کارکنان بهداشتی اعم از پزشکان و پرستاران آگاهی کافی درباره درمان های مکمل و نحوه ارائه آنها ندارند پیشنهاد می شود که دوره های آموزشی جهت افزایش آگاهی کارکنان بهداشتی در مورد طب مکمل جهت ارائه مراقبت بهتر از آنها فراهم شود.

 

منابع :

۱- Uzu O,Tan M. Nursing Students Options and Knowledg about Complementaryand alternative Medicine. Complementary Therapy in Nursing & Midwifery 2004:100:239-244

۲- سجادیان، اکرم سادات؛ [و دیگران]: استفاده از طب مکمل در بیماران مبتلا به سرطان. فصلنامه پایش. سال چهارم. شماره سوم.۱۳۸۴٫صص ۲۰۵-۱۹۷

۳- Cockayne NL, Duguid M, Shenfield GM . Health Profesional Rarely record history of complementary and alternative Medicine. British journal of clinical pharmacology 2004:59(2): 254-258

۴- Gloria Y,etal. Use of Complementary Therapies in Patients With . Cardiovascular Disease .Am J Cardiol 2006;98:673_ 680

۵- Zhou, W. longhurst J. C. Review of trials examining the use of acupuncture to treat hypertension.                        Future cardiology 2006: 2(3): 287-292  

۶- Davidson p, et al.. Traditional Chinese Medicine and heart disease:what does Western medicine and nursing science know about it ? European Journal of Cardiovascular Nursing 2003 : 2 : 171–۱۸۱

۷- Kelly L. Miller. Complementary and alternative medicine in cardiovascular disease: A review of biologicallybased approaches . American Heart Journal 2004: 147( 3 ), 401-410

۸- http://www.medindia.net

۹- http://www.yogamiracles.com

۱۰- http://www.buzzle.com

۱۱- http://news.bbc.co

 

منبع:  انجمن تحقیقات طب سنتی ایران

 


ارسال یک پاسخ

لطفا دیدگاه خود را وارد کنید!
لطفا نام خود را در اینجا وارد کنید

دو × 5 =