هل
مهناز زرافشار
انجمن تحقیقات طب سنتی ایران
هل
فارسی: هل
TIM: قاقله صغار و کبار، هیل، هال
عربی: حب الهال، قاقله صغیره، حبهان
نام علمی: Maton (L.) = Elettaria car damomun
خصوصیات گیاه شناسی
گیاهی علفی و دارای ریزوم – همه ساله دارای شاخه های انبوه به ارتفاع ۵-۴ متر
گلهای آن کوچک به طول ۲٫۵-۴-۵ cm به رنگ سفید یا سبز روشن
در میوه تخم مرغی آن دانه های قهوه ای – سبز، زاویه دار و معطر وجود دارد.
بخش مورد استفاده: تخم، ریشه
برای آنکه عطر آن حفظ شود آن را به صورت میوه یا کپسول نگهداری کرده و در مواقع مصرف کپسول آن شکسته و دانه ها را خارج می سازند. پوست کپسول نیز معطر است.
مزاج: در دوم گرم و خشک، قسم صغار در آخر اول گرم و در دوم خشک
خواص در: TIM
مقوی معده، رفع دل به هم خوردگی و آشفتگی، نیرو دهنده، بادشکن، مقوی لثه برای رفع زخمهای دهان، محلل خوشبو کننده عرق و بوی دهان، گرد کوبیده آن در بینی عطسه آور است، مفید برای سردرد صرع و اغماء، گرد آن در گوش برای تسکین درد گوش، مقوی قلب، برای خفقان سرد، مسخن، مفتح سر، ملطف و جالی، دارای قوت تریاقیت
بو داده و سرخ کرده آن برای جمع کردن و بستن شکم
مصرف آن با آب مصطکی و انار مفید است
مفید برای دردهای سرد کبد و باز کردن گرفتگی کبد
درمان سنگ کلیه و کیسه صفرا
برای قی و دل به هم خوردگی و تقویت معده نیم کوبیده آن خصوصاً با پوست، در گلاب یا آب جوش به فرد خورانده شود.
مخلوط آن به اندازه مساوی با تخم خیار و یک درهم سکنجبین سنگ مثانه بریزاند.
مکیدن هل در دهان، از بین برنده بوی بد دهان و بوی سیر است.
مضرات
مضر روده ها است و از این رو باید با کتیرا خورده شود. (قاقله کبار ۱۰ گرم )
منابع:
- مخزن الادویه
- کتاب معارف گیاهی دکتر میر حیدر (جلد ۲)
- کتاب گیاهان دارویی دکتر زرگری (جلد ۴)
- کتاب اسماء الادویه تألیف حکیم محمد اعظم خان
- کتاب تحفه حکیم مؤمن
- اختیارات بدیعی
- پیشگیری و درمان بیماریها با گیاهان و میوه ها و مواد غذایی مناسب (جابر رضوانی)
منبع: انجمن تحقیقات طب سنتی ایران
