پرسیاوشان
گیاهی است نازک در نزدیکی آبدانها و جویبار و رودخانه و کاریز ها می روید. به گشنیز سبز شبیه است، لیکن شاخه هایش سرخ و مایل به سیاهی است، نه ساقه دارد و نه گل و نه شکوفه. نیروی درمانی اش را به زودی از دست می دهد.
مزاج : جالینوس گوید: مزاج معتدل دارد. اما من می گویم شاید مایل به گرمی و کمی خشکی باشد.
خاصیت پرسیاوشان: گدازنده، لطیف کننده، بازکننده، قابض و بازدارنده سیلان است. اگر پرسیاوشان را با علف الدیوک ( علف خرس ) و علف السمانی ( علف بلدرچین ) قاطی کنند نیروی از هم پاشیدن (هرش) در آن زیاد گردد.
آرایش: خاکستر پرسیاوشان که با سرکه و روغن زیت مخلوط گردد در علاج داء الثعلب و داءالحیه مفید است. و اگر با روغن آس وشراب باشد موی را بلند کند و از افتادن موی جلوگیری کند.
دمل و جوش: علاج قرحه های درونی و خنازیر است.
زخم قرحه : ناصور و زخمهای پلید و مرطوب را مداوا می نماید.
سر: خاکستر آن مخلوط با آب شوره سر را از بین می برد.
چشم: در مداوای التهای و جوش های گوشه چشم ( غرب ) مفید است.
زهرها: شربتش نیش مار و سموم سگ هار و حشرات موذی را علاج است.
اندامهای تنفسی: در تنقیه شش و تسکین سرفه بسیار نافع است.
اندامان غذا: اگر با شراب باشد مانع روان شدن مواد ناسازگار به سوی شکم و معده شود. درد طحال را تسکین دهد و برای یرقان سودمند است.
اندامهای دفعی: مدر بول است، سنگ را خرد و حیض را جاری کند ، بچه دان را بیرون آورد .زائو را تنقیه کند . نزیف را قطغ کند و در اکثر حالات شکم را بند آورد. و به عقیده ابن ماسویه مسهل است.
جانشین: در مداوای ربو ( برنشیت ) و هم وزنش بنفشه و نیم وزنش ربّ مهک را می توان به جای پرسیاوشان به کار برد.
منبع: بوعلی دارو
