زبان گنجشک
زهرا داوری‌کیا
زبان گنجشک
در ایران، بومی جنگل‌های شمال است ولی تقریباً در تمام شهرهای کشور و حداقل در بیشتر خیابان‌های تهران، یکی از این درخت‌ها را می‌توانید ببینید.
هر چند در هر یک از مناطق کشورمان آن را با اسم و گویش محلی خودشان می‌شناسند، اما نام مصطلح و متداولش «زبان گنجشک» است. به خاطر شکل میوه‌های درخت است که این نام را برایش برگزیده‌اند. میوه‌های خشک و بیضی شکلی که کمی نوک تیز می‌شوند و لابد شبیه زبانِ گنجشک هستند.
وزن سبک و شکل ظاهری میوه زبان گنجشک (که در تقسیم بندی گیاه‌شناسی در دسته میوه‌های بالدار قرار می‌گیرد) موجب سهولت انتشارش توسط باد می‌شود. میوه‌ها در هوا می‌چرخند و نوکِ تیزشان مثل پیچ در زمین فرو می رود تا گیاه جدید، زاده شود.
آنها را می‌توانید در فصل پاییز، زمانی که برگ درخت خزان کرده است، روی شاخه ببینید.
یکی از گزینه‌های مناسب برای سایه گستری در فضای سبز، درختان زبان گنجشک هستد. آنها در برابر شوری خاک و خیلی چیزهای دیگر مقاوم‌اند ولی به رطوبت تقریباً زیادی نیاز دارند.
برای تشخیص زبان گنجشک لازم نیست تا پاییز منتظر بمانید تا میوه‌ها نمایان شوند. راه‌های دیگری هم وجود دارد….
مثلاً برگ‌های درخت به شکل شانه‌ای مرکب است (اگر یادتان باشد قبلاً توضیح داده‌ایم که این برگ‌ها یک رگبرگ ضخیم‌تر اصلی دارند که سایر برگچه‌ها در دوطرف آن قرار گرفته‌اند). تعداد برگچه‌های برگ زبان گنجشک، فرد است، یعنی یک برگچه در انتهای برگ وجود دارد.تنه این درخت خاکستری رنگ است.
خواص دارویی متعددی برای ون (نام دیگر زبان گنجشک) ذکر شده است. مثلاً پوست آن تب بر است. در طب سنتی زبان گنجشک را برای درمان کم خونی، تشنج، تنگی نفس، سیاه سرفه، درد مفاصل، آرتروز و… تجویز می‌کنند.
منبع: انجمن تحقیقات طب سنتی ایران
