زمان شناسی در طب سنتی

تدابیر فصل بهار   حکمای ایرانی بر این باور بودند که همانگونه که پیدایش بیماری نیاز به سبب دارد،  تندرستی نیز بدون تدبیر و تدارک سبب های آن، پایدار و برقرار نمی ماند....

مزاج “پاییز” سرد و خشک است؛ در فصل پاییز رعایت تدابیر ویژه‌ای برای حفظ تندرستی و سلامتی ضروری است که در این مطلب به این تدابیر پرداخته شده است. مزاج “پاییز” سرد و خشک است و برای افراد سالم و به‌خصوص مزاج گرم و تر، مناسب‌تر است اما برای سالمندان و افرادی...

راهکارهای حفظ سلامتی در فصل بهار از منظر طب ایرانی تعریف منجمان و طبیبان از فصل بهار متفاوت است. از نظر طبیبان فصل بهار نزدیک به ۵۰ روز (کمتر از دو ماه) است و در واقع برهه اى از سال است که مردم سرزمین هاى معتدل نیازمند پوشیدن لباس گرم به علت سردى هوا و یا خنک کردن هوا به علت گرمى آن نباشند.

با توجه به اینکه در فصل پاییز مزاج طبیعت به سمت سرد و خشک می رود، باید تدابیری اندیشید و به اجرا درآورد که از افزایش (خارج از اعتدال) سرما و خشکی در بدن جلوگیری کرده و مخصوصاً در افرادی که دارای مزاج سرد و خشک یا غلبه خلط سودا هستند

تقویم طب سنتی و ساعات مزاج ها: اگر اصل طب را واكنش بدن در مقابل بيماري بدانيم كه به كمك پزشك ايجاد مي‌شود و بدن به اجازه پروردگار در از بين بردن آن بيماري نقش اساسي را دارد ، وارد درياي گسترده‌اي مي‌شويم كه هم طراز فقه و سنت اسلامي است.

فصل بهار از نظر گرمی و سردی، تری و خشکی در اعتدال است و هیچ یک از وضعیت های فوق غلبه ندارد. هرچند برخی معتقدند که مزاج بهار گرم و تر است. با این وجود طب سنتی اسلامی، طب آیورودیک و طب سنتی چینی همگی بر پاک سازی بدن از مواد زائدی که از خوردن غذاهای انرژی زا و گرم در فصل زمستان ایجاد شده اند

مزاج فصل بهار گرم وتر (متمایل به معتدل) است. آغاز فصل بهار از نظر طبی زمان بیرون آمدن شکوفه ها است. این فصل، موافق مزاج سرد و خشک یا سوداوی مزاجان است. اما علائم بیماری را در مزاج گرم و تر (دموی مزاجان) تشدید می کند.

تابستان با تمام شور و هیجانی که با خود می آورد ممکن است برای بعضی از افراد مشکلاتی ایجاد کند. البته با آگاهی از این مشکلات و سعی در جلوگیری از آن می توان آثار نامطلوب آن را کاهش داد. گرمای شدید هوا یکی از این مشکلات است که ممکن است بعضی ها را دچار گرمازدگی، کم اشتهایی و لاغری کند...

راهکارهای حفظ سلامتی در فصل تابستان از منظر طب ایرانی هر چند منجمین تابستان را از شروع تیر تا پایان شهریور می دانند اما از نظر طب سنتى ایران، تابستان مدتى از سال است که درآن هوا گرم است و مردم محتاج به خنک کردن هوا هستند. تابستان مزاجى گرم و خشک دارد؛

مزاج سنین مختلف علاوه بر مزاج تیپ اشخاص، مزاج سن هم داریم، یعنی بدن افراد در سنین مختلف حالتهای متفاوتی را به خودش می‌گیرد. این حالتها به چهار دوران تقسیم می‌شوند: ۱ـ دوران رشد یا نمو: دوران رشد که از ابتدای تولد تا ۱۵ سالگی است، در این مدت، رشد بدن به حد کمال می‌رسد و حرارت و رطوبت بر بدن غلبه می‌کند، در حقیقت این دوره، مزاجش گرم و تر است و این به این معنی نیست که مثلاً فردی که بیست سال دارد مزاج شخصی یا جبلی‌اش گرم و تر است ۱ـ دوران رشد یا نمو: دوران رشد که از ابتدای تولد تا ۱۵ سالگی است، در این مدت، رشد بدن به حد کمال می‌رسد و حرارت و رطوبت بر بدن غلبه می‌کند، در حقیقت این دوره، مزاجش گرم و تر است

حفظ سلامتی در فصل زمستان: مزاج زمستان سرد و تر است. سرما به دلیل فاصله زیاد زمین از خورشید است و رطوبت و نمناکى هوا به دلیل بارش برف و باران به وجود مى آید. البته در سرزمین هایى مثل هند و بنگلادش که در زمستان بارندگى ندارند، شرایط متفاوت است.

به هنگام نزدیک شدن بهار رطوباتی که در بدن تجمع پیدا کرده است به واسطه طبع بهار تعدیل می شود . بدن انسان در فصل زمستان به دلیل تحرک کم و همچنین خوردن غذاهای گرم و مقوی، از مواد زیادی انباشته می شود که با شروع فصل بهار و گرما باید این مواد تجمع یافته از بدن خارج شود.