گل ختمی ، داروی اختلالات تنفسی

طیبه فرهانی، دانشجوی دکترای زیست شناسی گیاهی، دانشگاه تربیت مدرس

نام علمی: Althaea officinalis

نام انگلیسی: Marshmallow

نام خانواده: Malvaceae

گیاه ختمی به علت داشتن گلهای زیبا به صورت گیاه زینتی در باغچه‌ها کاشته می شود و انواع مختلفی دارد که هر کدام رنگهای متفاوتی دارند از جمله زرد، قرمز، بنفش و سفید.

از نظر حکمای طب سنتی ختمی سرد و تر است و به طور کلی روی تمام اعضای بدون مخصوصا روده‌ها، ریه‌ها، معده، کلیه‌ها و مثانه موثر است. خواص درمانی ختمی بیشتر در برگ و گل این گیاه است.

.

موارد استفاده گل ختمی:

۱٫ گل این گیاه را به صورت درمانی برای ناراحتی‌های تنفسی مثل آسم، برونشیت و سرفه به کار می برند. در ناراحتیهای نادر آسم پودرکرده این گیاه با عسل کاربرد موثری دارد.

۲٫ این گیاه یکی از داروهایی است که پوست اندازی را سریع و شادابی پوست را تضمین می کند و ضدعفونی کننده ای بسیار خوب و ضدقارچ است.

۳٫ داروی خوبی برای لینت بخشیدن به دستگاه گوارشی است که در موارد یبوست از آن استفاده می شود. می‌توان از این گیاه به صورت دم کرده استفاده کرد.

۴٫ چون این گیاه لعاب زیادی دارد برای ریزش مو، چربی و شوره سر مورد استفاده قرار می گیرد و همچنین برای طراوت و شادابی پوست صورت از ماسک آن استفاده می شود.

۵٫ قسمتهای مورد استفاده این گیاه، گل، برگ و ریشه آن است. ریشه عمیق و طولانی دارد که آن را له می‌کنند و می‌شویند و سریع خشک کرده و از آن استفاده می‌کنند.

۶٫ گل ختمی علاوه بر خاصیت محافظت کنندگی غشاء مخاطی دستگاه گوارشی، با ورم معده نیز مقابله می‌کند.

۷٫ ریشه این گیاه به صورت پماد برای درمان جوش و خارش استفاده می‌شود.

خواص دارویی گل ختمی:

۱٫ ملین و برطرف کننده یبوست است.

۲٫  بیماریهای تنفسی را برطرف می‌کند.

۳٫ سرفه‌های خشک را از بین می‌برد.

۴٫ برای رفع گلودرد جوشانده گل ختمی را غرغره کنید.

۵٫ عادت ماهیانه را منظم می‌کند.

خواص ریشه ختمی :

۱٫ ناراحتی‌های پوستی را برطرف می‌کند و پوست را نرم می‌سازد.

۲٫ سرفه‌های خشک را از بین می‌برد.

۳٫ تب را پائین می‌آرود.

۴٫ اسهال خونی را شفا می‌بخشد.

۵٫ ادرار را زیاد می‌کند.

۶٫ کمی ترشحات عادت ماهیانه را برطرف می‌کند.

۷٫ تورم را رفع می‌کند.

۸٫ ناراحتی های دستگاه ادراری را برطرف می کند.

۹٫ قند خون را تنظیم می‌کند (۹).

خواص برگ ختمی :

۱٫ ضماد برگ ختمی در برطرف کردن دمل‌ها و ورم پستان و ورم معده موثر است.

۲٫ برای التیام شکستگی‌ها، برگ ختمی را بصورت ضماد درآورده و روی محل شکستگی بگذارید.

۳٫ ضماد برگ ختمی در برطرف کردن درد سیاتیک مفید است.

۴٫ رعشه را برطرف می‌کند.

۵٫ ورم بناگوش را با ضماد برگ ختمی درمان کنید.

کاربردهای آرایشی – بهداشتی:

نرم کننده: ۲ قاشق مربا خوری نشاسته گندم را در مقدار کمی شیر به قدری حرارت دهید تا پخته شود و به شکل فرنی درآید. سپس ۱ قاشق چایخوری پودر گل ختمی و کمی گلاب را نیز به آن اضافه کنید و خوب هم بزنید و به ریش بمالید. پیش از اصلاح صورت با تیغ تمیز شود. پس از ۱۵ دقیقه با آب نیمه سرد بشویید.

ماسک ضدرویش مو: ۲ قاشق گل ختمی را با ۲ قاشق مرباخوری آهک مخلوط کرده و در ظرفی بریزید. سپس مقداری سرکه نیز به ظرف اضافه نموده و به مدت ۲۰ دقیقه بجوشانید. ابتدا موهای زائد را کنده سپس ماسک را به محل موهای اصلاح شده بمالید و پس از ۳۰ دقیقه گذاشتن، آن را با آب ولرم بشویید.

ماسک ضدجوش: ۴ قاشق مرباخوری گل ختمی خشک را در مقدار آب به قدری بجوشانید تا میزان آب آن به نصف لیوان برسد. سپس ۴ قاشق سوپخوری آب نارنج را به آن اضافه کرده و خوب هم بزنید و به محل جوشها بمالید.

روشن کننده: برای روشن شدن پوست و باز شدن رنگ چهره یک قاشق سوپخوری گل ختمی سفید را نرم ساییده و به حالت پودر در آورید. سپس پودر حاصل را در محلول ژله ای سرکه سیب حل کرده و خوب هم بزنید. بعد پوست را شسته و آن را به پوست بمالید و خوب ماساژ دهید. بعد از ۱ ساعت گذاشتن ماسک بر روی پوست، پوست را با آب ولرم بشویید.

چای ختمی:

برای تهیه چای برگ ختمی، یک مشت از برگ‌های ختمی را درون آب جوش ریخته و ۷ تا ۱۰ دقیقه آن‌ها را بجوشانید، سپس بگذارید با حرارت کم، دم بکشد.

برای تهیه چای ریشه ختمی، ۲۵ گرم از ریشه این گیاه را درون آب جوش آورده، سپس به مدت ۷ تا ۱۰ دقیقه بگذارید آرام دم بکشد.

• چای برگ‌ ختمی برای درمان اورتریت و التهاب موثر است.

• چای برگ‌ ختمی برای دفع سنگ‌های کلیه موثر است.

• چای ریشه یا برگ‌ ختمی برای درمان گلودرد موثر است.

• چای ریشه یا برگ‌های آن برای رفع التهابات دهان موثر است و لوله‌های برونشی را نرم می‌کند.

• چای ریشه ختمی برای رفع برخی اختلالات هضمی مانند ورم معده، کولیت و زخم‌های گوارشی موثر است.

• چای ریشه ختمی، به افزاش جریان شیر مادر کمک می‌کند.